Concurrentieanalyse in UX design: hoe doe je het ten opzichte van de concurrentie?

Wat is een concurrentieanalyse in UX design?

Een concurrentieanalyse is een zeer belangrijk onderdeel van de vele UX-onderzoeksmethoden, waarbij we de concurrentie identificeren en ze vervolgens zo gedetailleerd mogelijk in kaart brengen. Met deze waardevolle inzichten ontdekken we waar hun zwakke en sterke punten zich bevinden, leren we hun producten en markttrends kennen, en krijgen we inzicht in hun marketingstrategieën. We vergelijken ze met elkaar en met jouw bedrijf, leren de markt beter begrijpen en bepalen welke route we moeten afleggen om te groeien.

Vergis je niet! Het gaat in een concurrentieanalyse niet om het volgen van de concurrentie, maar om van trendvolger naar trendsetter te gaan zonder daarbij het wiel opnieuw uit te vinden.

Binnen het UX design proces kun je ervoor kiezen de concurrentieanalyse te richten op een specifiek onderdeel van je merk. Pak je het groots aan? Neem dan alle onderdelen van je bedrijf in overweging. In principe is het dan niets meer dan je vragen afstemmen op je wensen en doelen.

Wanneer en waarom gebruiken we de concurrentieanalyse in UX design?

Een concurrentieanalyse in het UX design proces helpt bij de groei van je merk. Het is altijd een goed idee om meerdere analyses uit te voeren gedurende de ontwikkeling en groei van je bedrijf. Of je nou net begint of al jaren bezig bent: het is altijd waardevol om te weten waar de concurrentie zich mee bezighoudt. Zij groeien immers ook, hebben andere strategieën, en denken aan dingen waar je misschien zelf nog niet was opgekomen. Daar keren we graag wat stenen voor om, toch? 😉

Met een gedegen concurrentieanalyse zorg je ervoor dat jouw USP (Unique Selling Point) of marktpositie ook daadwerkelijk uniek zijn. En deze propositie is bepalend voor je toekomstige marketingstrategieën en verkooptactieken.

Stappen concurrentieanalyse UX design

Voor je in het UX design proces aan je concurrentieanalyse begint, maak je een lijst van alle potentiële concurrenten binnen jouw branche of met vergelijkbare doelgroepen. Dit zijn meestal eerst de bedrijven die zo in je opkomen en die hetzelfde doen als jij. Maar er zijn er meer. Dit zijn de stappen voor een concurrentieanalyse:

Maak een lijst

Directe en indirecte concurrenten

Directe consumenten bieden vergelijkbare producten of diensten aan. Indirecte concurrenten verkopen producten of diensten aan een doelgroep die veel overeenkomsten kent met die van jou, of het product valt in dezelfde categorie.

Bijvoorbeeld: Adidas verkoopt sportkleding zoals schoenen, broeken en shirts. Hun directe concurrenten zijn Nike en Puma. De indirecte concurrenten zijn Fila, Vans, Kappa en Jordan. Nike en Puma zijn hier directe concurrenten omdat ze ongeveer eenzelfde variëteit aan producten aan dezelfde doelgroep verkopen. Fila, Vans, Kappa en Jordan vallen onder de indirecte concurrenten omdat ze niet dezelfde variëteit bieden, maar zich wel op hetzelfde publiek richten. Of ze bieden wel dezelfde producten aan maar verkopen dit aan een ander publiek.

Vervangende concurrenten

Als producten om wat voor reden dan ook niet beschikbaar zijn bij de directe én indirecte concurrenten, gaan klanten naar vervangende concurrenten voor hun product of dienst. In het vorige voorbeeld zouden dit merken zoals Bristol of H&M kunnen zijn.

Maak een grafiek of raster

Voordat je begint met vergelijken, is het handig om je bevindingen overzichtelijk te krijgen. Zo heb je ze op één plek verzameld en zie je in een oogopslag waar de verschillen liggen. Hiervoor duik je wel wat dieper in de bedrijven van je concurrentie.

Denk aan de volgende vragen bij het opzetten van je concurrentieanalyse. Deze vragen komen ook vaak terug in andere onderdelen van het UX design proces. Dus de kans is groot dat je een aantal ervan vrij eenvoudig kunt beantwoorden als je al andere UX design onderzoeken hebt uitgevoerd.

• Wat voor soort product of dienst bieden ze aan?
  • Welke functies heeft het product of deze dienst?
  • Als het een product is, wat draagt het bij?
• Welke prijzen hanteren ze?
• Wat voor soort marketingstrategieën gebruiken ze?
• Verkopen ze online en/of in fysieke winkels?
• Wat is hun doelgroep?

(Deze is heel belangrijk! Is hun doelgroep hetzelfde als die van jou, of zijn er verschillen? Dit zegt namelijk ook veel over hun communicatiemethodes.)

• Welke pijnpunten lossen ze op voor hun doelgroep?
• Welke kanalen gebruiken ze om de doelgroep te bereiken?
• Wat is het bedrijfsprofiel?

Concurrentieanalyse voor UX design template

Zet de vragen in raster met op de horizontale assen de concurrenten, en op de verticale assen de vragen of punten die je wilt beantwoorden. 

Ga op onderzoek uit

Tijd om het internet af te zoeken en alle beschikbare informatie te verzamelen in je overzicht. Bekijk websites, lees artikelen die ze zelf hebben geschreven of die zijn geschreven door andere partijen, keer hun socialmediakanalen binnenste buiten, lees over de geschiedenis van het bedrijf, enzovoort, enzovoort.

Gebruik niet alleen de beschikbare informatie, maar maak er echt even werk van om meer over ze te weten te komen:

• Hoe praat de doelgroep over ze op social media?
• Hoe is de communicatiestijl?
• Welke psychologische elementen gebruiken ze om hun merk te verkopen?
• Spelen ze in op pijnpunten en emoties?
• Wat betekenen de kleuren en vormen die ze in hun brandingen gebruiken?
• Enzovoort…

Analyseren

In volgende stap van je concurrentieanalyse in UX design breng je alle informatie bij elkaar en zoek je naar overeenkomsten en verschillen. Schrijf de zwakke en sterke punten van je concurrentie uit, en niet te vergeten: die van jezelf. Kom je elementen tegen die je zelf zou kunnen inzetten? Zijn er pijnpunten waar je rekening mee moet houden en die je kunt verbeteren? Hoe zit het met overige methodes en strategieën waar je van kunt leren?

Maak een duidelijke lijst van je conclusies, en je UX design concurrentieanalyse is zo goed als klaar. Je hebt nu een perfect overzicht van wat geweldig (en niet zo geweldig) is aan de bedrijven van de concurrenten en hoe je jezelf daarvan kunt onderscheiden. Ik garandeer je dat dit hele streven niet voor niets zal zijn. Je ontdekt altijd wel een stukje informatie dat nuttig is voor jouw eigen bedrijf.

Een laatste boodschap

Een concurrentieanalyse voor UX design klinkt misschien als veel werk, maar dat hoeft niet. Als je een duidelijk beeld hebt van de informatie die je zoekt, wordt het al een stuk eenvoudiger. Je kunt het vervolgens zelf zo groot of klein maken als je wilt, als het maar volledig is.

Met je bevinden heb je de concurrentie van je merk duidelijk in kaart gebracht, waarmee je vervolgens jouw unieke propositie definieert. Je weet precies wat jou onderscheidt van de concurrent.

Hulp nodig?

Weet je niet waar je moet beginnen met je concurrentieanalyse in het UX design proces? Of kun je wel wat hulp gebruiken van ervaren onderzoekers? Nodig jezelf gerust eens uit voor een gesprekje bij ons onder de palmboom. Onder het genot van echt goede koffie (of een verfrissende cocktail) beantwoorden we al je vragen en bespreken we de eventuele mogelijkheden.